Giełda papierów wartościowych – charakterystyka i ciekawostki
Zanim przystąpimy do stworzenia krótkiej charakterystyki giełdy papierów wartościowych, postaramy się wyjaśnić podstawowe pojęcia, a więc pojęcie samych papierów wartościowych oraz giełdy.
Papiery wartościowe są to długoterminowe aktywa finansowe, dokumenty stanowiące potwierdzenie posiadania prawa majątkowego. Zalicza się do nich m.in. akcje, obligacje, bony skarbowe i banknoty. Na giełdzie dokonuje się zakupu aktywów finansowych, który przebiega podobnie do aukcji. Ten, kto w trakcie dokonywania transakcji jest w stanie zapłacić najwięcej za przedmiot notowań, ma prawo do jego zakupu. Giełda papierów wartościowych to jeden z najbardziej popularnych rynków tego typu. Można na niej sprzedać akcje – części własności przedsiębiorstwa. W wyniku takiej transakcji nabywca akcji staje się jednocześnie współwłaścicielem przedsiębiorstwa w procencie odpowiadającym wysokości akcji. Z kolei przedsiębiorca zyskuje kapitał z tytułu sprzedaży. Warto podkreślić, że akcje mogą emitować spółki, które publicznie przedstawiły swoją sytuację finansową i plan rozwoju.
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie
Giełda Papierów Wartościowych w Warszawie jest spółką Skarbu Państwa i stanowi najważniejszą część rynku kapitałowego w Polsce, utworzona została 12 kwietnia 1991 roku. Nadzoruje ją Komisja Nadzoru Finansowego, a także Komisja Papierów Wartościowych. Działalność GPW w Warszawie musi ograniczać się do jedynie prowadzenia giełdy oraz prowadzenia Krajowego Depozytu Papierów Wartościowych, który zapewnia bezpieczeństwo obrotu papierów i nadzoruje zgodność emisji z ilością papierów wartościowych znajdujących się obiegu. Depozyt opiera się na rejestracji elektronicznej papierów. Dokumenty te nie istnieją w formie papierowej – wszelkie transakcje dokonywane są poprzez system elektroniczny. Warto zaznaczyć, że papiery wartościowe dopuszczone są do obiegu jeżeli spełnią następujące warunki: zaakceptowane będą przez Państwową Komisję Papierów Wartościowych, ich zbywalność nie będzie ograniczona, zostanie sporządzony dokument dotyczący sytuacji finansowej firmy, a emitent nie będzie objęty postępowaniem likwidacyjnym lub upadłościowym. Gdy papiery są już dopuszczone do obrotu, dokonuje się na nich transakcji kupna i sprzedaży koordynowanych przez maklerów na zlecenie inwestorów. W Polsce transakcje finansowe dokonywane na akcjach odbywają się za pośrednictwem domów maklerskich – to do nich zlecenia składają inwestorzy. Zlecenia przekazywane są giełdzie warszawskiej, a po dokonaniu transakcji biuro maklerskie za pośrednictwem banku rozlicza się z klientem oraz z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych, który z kolei potwierdza dokonanie transakcji i zmienia dane właściciela akcji w rejestrach.
Warto wiedzieć
Podczas pierwszej sesji GPW w Warszawie notowane zostało 5 spółek: Krosno, Próchnik, Kable, Exbud i Tosnil. Co ciekawe, dziś giełda warszawska to jedna z najbardziej dynamicznych giełd europejskich – jest największą giełdą w Europie Środkowo-Wschodniej, choć wciąż daleko jej do osiągnięcia poziomu obowiązującego w krajach zachodnich.